W kolejnym artykule z serii Słownik TylkoSkoki opisujemy zasady rywalizacji w Pucharze Świata w skokach przez przeszkody, popularnym cyklu Międzynarodowej Federacji Jeździeckiej.

Puchar Świata - ligi, kwalifikacje i punkty

Rozgrywki Pucharu Świata obejmują jeźdźców ze wszystkich federacji zrzeszonych przez FEI i są podzielone na dziesięć lig. Sezon zawodów zaliczanych do Pucharu Świata trwa od maja, do lutego kolejnego roku. Finał odbywa się zwyczajowo w marcu lub kwietniu i bierze w nim udział czterdziestu zawodników.

Liczba jeźdźców, którzy uzyskują awans do finału z danej ligi zależy od poziomu jeździectwa w danym regionie świata, tak więc każda z lig ma nieco odmienne systemy kwalifikacyjne. Jednak sposób naliczania punktów bonifikacyjnych za zajęte miejsca jest wszędzie taki sam. Poniżej tabela punktów za zajęte lokaty.

Jak wygląda podział liczby zawodników, którzy mogą awansować do finału z poszczególnych lig? Najwięcej, bo aż 18 jeźdźców kwalifikuje się z Europy Zachodniej, a 14 z Ameryki Północnej. Maksymalnie, w finale może wystartować 40 zawodników i tę liczbę wypełniają jeźdźcy z kolejnych lig. O przydziale tych miejsc decyduje komitet FEI i obecnie rozkłada się on następująco: 

Europa Centralna - 3 miejsca 
Ameryka Południowa, południe - 2 miejsca
Australia - 2 miejsca
Ameryka Centralna i Karaiby, Japonia, Północ Ameryka Południowa, Nowa Zelandia, Chiny, Azja i Południowa Afryka - 1 miejsce
Półwysep Arabski - 3 miejsca
Kaukaz i Korea - 1 miejsce

Liga Europy Zachodniej

Najbardziej prestiżowy charakter mają rozgrywki Ligi Europy Zachodniej. Te rozgrywki składają się z 13 zawodów kwalifikacyjnych rozgrywanych na prestiżowych zawodach CSI5* w sezonie halowym od października do lutego. Do finału dostaje się aż 18 jeźdźców. W LEZ sportowcy do zawodów kwalifikacyjnych są selekcjonowani przez federację. Każda z nich ma określoną liczbę miejsc, co znowu uwarunkowane jest poziomem jeździectwa. Najlepsza osiemnastka wybierana jest w oparciu o liczbę punktów bonifikacyjnych zgromadzonych w siedmiu najlepszych startach.

Co ciekawe, FEI dopuszcza start zawodników z innego regionu w danej lidze. I tak jak np. Edwina Tops-Alexander, która reprezentuje Australię, na stałe mieszka i trenuje w Holandii, od wielu lat bierze udział w kwalifikacjach LEZ.

Liga Europy Centralnej

Z Ligi Europy Centralnej do finału dostaje się trzech najlepszych jeźdźców. Wyłonieni oni zostają podczas zawodów kwalifikacyjnych i finału. Ten, tradycyjnie od kilkunastu lat odbywa się na CSI w Warszawie.

Kwalifikacje podzielone są na dwie subligi - północną i południową. Jednak w praktyce podział ten nie ma większego znaczenia, bowiem niezależnie od przynależności do federacji, zawodnik może startować w obydwu subligach i w każdej zdobywać punkty do swojej tabeli. W trakcie sezonu tworzone są dwa oddzielne rankingi dla subligi północnej i południowej. Prawo startu w finale ligi uzyskuje po 20 zawodników z każdej subligi. Jeśli któryś z nich się nie zgłosi, to dopuszczeni są kolejni, rezerwowi, ale muszą oni zajmować w tabeli miejsce nie dalej niż 35.

O miejscu w kwalifikacjach decydują punkty bonifikacyjne, uzyskane w 10 najlepszych startach. Jednak przed samym finałem tworzony jest nowy ranking, który obejmuje zawodników obu sublig, uwzględnia tylko tych, którzy zgłosili się do zawodów finałowych i bierze pod uwagę tylko 5 najlepszych rezultatów z kwalifikacji.

W czasie finału rozgrywane są trzy konkursy. Pierwszego dnia jest to konkurs szybkości, o wysokości 145 cm. Najlepsza dziesiątka otrzymuje punkty bonifikacyjne według skali - 10 pkt. za pierwsze miejsce, 9 pkt. za drugie, itd. Drugiego dnia odbywa się konkurs 150 cm, zwykły z rozgrywką. Tu, punkty bonifikacyjne przydziela się według tych samych zasad co w kwalifikacjach. Po dniu przerwy, ostatnim konkursem jest Grand Prix 155 cm zwykły z rozgrywką, w którym przyznaje się punkty jak w kwalifikacjach, z mnożnikiem 2.

O tym, kto znajdzie się w pierwszej trójce uprawnionej do startu w finale decyduje: suma punktów bonifikacyjnych zebranych w pięciu najlepszych startach w kwalifikacjach oraz suma punktów bonifikacyjnych zebranych podczas trzech konkursów finałowych ligi.

Zarówno podczas kwalifikacji, jak i podczas finału, konkursy mają charakter otwarty, a punkty przydziela się tylko zawodnikom z LEC, według kolejności, po wyrzuceniu z tabeli wyników zawodników z innych rejonów świata.

Finał Pucharu Świata

W finałowych zawodach Pucharu Świata bierze udział 40 zawodników. Zawody rozgrywane są w hali. Na rywalizację składają się trzy konkursy, każdy z przeszkodami o wysokości do 160 cm. Finał PŚ jest jedyną imprezą mistrzowską FEI, do której zawodnik może zgłosić dwa konie. Jednak w każdym konkursie startuje tylko na jednym. W trakcie rywalizacji tylko raz może dokonać zmiany konia.

Pierwszy półfinał jest konkursem szybkości (ewentualne błędy są przeliczane na karne sekundy), drugi konkursem zwykłym z rozgrywką. W obydwóch konkursach zawodnikom za zajęte miejsca przyznawane są punkty bonifikacyjne według następującej zasady - zwycięzca otrzymuje liczbę punktów wynikającą z liczby startujących w konkursie + 1. Drugi, dwa punkty mniej niż wygrany, trzeci 3 punkty mniej niż zwycięzca, czwarty 4 punkty mniej, itd.

Do ścisłego, dwunawrotowego finału przystępuje 30 najlepszych zawodników (do drugiego nawrotu dostaje się najlepsza dwudziestka). Lider, który zgromadził w dwóch półfinałach najwięcej punktów bonifikacyjnych ma 0 pkt karnych. Pozostali mają naliczoną liczbę punktów karnych wynikającą z różnicy punktów bonifikacyjnych do lidera, z mnożnikiem 0,5.

Dwunawrotowy finał ma charakter konkursu dokładności (błąd - 4 punkty karne, przekroczenie czasu - 1 punkt za każdą rozpoczętą sekundę). O zwycięstwie w Pucharze Świata i kolejnych zajętych miejscach decyduje - suma punktów karnych po półfinałach (obliczona według powyższego klucza) i punkty karne z dwunawrotowego finału. Jeśli na pierwszym miejscu zawodnicy mają taką samą ilość punktów karnych, wtedy dochodzi do klasycznej rozgrywki na punkty i czas (tak było podczas półfinału w Goteborgu w 2013, gdzie Beezie Madden pokonała Steve’a Guerdata).

Fot. Holcbecher